Cần mạnh tay với các sàn TMĐT để tạo công bằng, tránh rủi ro cho người tiêu dùng

Hiện nay các sàn thương mại điện tử (TMĐT) nước ngoài đang “làm mưa làm gió” tại thị trường Việt Nam, ngoài việc gây khó khăn cho doanh nghiệp sản xuất hàng Việt mà còn mang đến cho người tiêu dùng những rủi ro tiềm ẩn khi giao dịch.

Xuất hiện tình trạng cạnh tranh không lành mạnh

Mới đây Bộ Công Thương nhận được đề xuất một số giải pháp của Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh về quản lý và thúc đấy phát triển thương mại điện tử (TMĐT).

Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh cho rằng đã xuất hiện nhiều dấu hiệu vi phạm trên các nền tảng TMĐT, đơn cử như quảng cáo, khuyến mại vượt quá 50% giá trị hàng hóa, dịch vụ. Không chỉ vậy, hiện tượng quảng cáo này diễn ra phổ biến trên các sàn TMĐT xuyên biên giới, mạng xã hội, tạo ra tình trạng cạnh tranh không lành mạnh.

Để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (tránh phải mua hàng chất lượng thấp dưới vỏ bọc khuyến mại giảm giá đến 70 – 80%) và đảm bảo cạnh tranh công bằng giữa các doanh nghiệp trong và ngoài nước; Sở Công Thương TP Hồ Chí Minh kiến nghị cần phải quyết liệt ngăn chặn hiển thị quảng cáo, khuyến mại vi phạm quy định trên các website, nền tảng TMĐT, mạng xã hội…; Áp dụng biện pháp chế tài nghiêm khắc (ngăn chặn, tạm ngưng hoặc đình chỉ hoạt động tên miền, ứng dụng tại Việt Nam) đối với các website, nền tảng TMĐT, mạng xã hội… vi phạm nhiều lần.

Đồng thời rà soát quy định pháp luật về TMĐT hiện hành; kiểm tra, đánh giá sự tuân thủ quy định của các sàn TMĐT xuyên biên giới quốc tế, tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng, lành mạnh, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của doanh nghiệp trong nước; Siết chặt quy định về quảng cáo trên các nền tảng TMĐT, phòng ngừa thông tin sai lệch, lừa đảo hoặc kinh doanh sản phẩm kém chất lượng, không đúng mô tả; Hoàn thiện quy định liên quan đến việc thu thập, lưu trữ và sử dụng dữ liệu cá nhân của người dùng trong các chiến dịch quảng cáo; Ngăn chặn vi phạm quyền riêng tư của người dùng Việt Nam.

Cùng đó, nghiên cứu, sớm ban hành các quy định cụ thể hơn về thuế quan, thủ tục hải quan và kiểm soát hàng hóa trong TMĐT xuyên biên giới để có cơ sở pháp lý quản lý, điều chỉnh hiệu quả các hoạt động này, nhất là một số nội dung còn bỏ ngỏ hoặc chưa có cơ sở để can thiệp; Cần hoàn thiện quy định và chính sách thuế, đảm bảo các nền tảng TMĐT nước ngoài có cơ chế nộp thuế đầy đủ khi kinh doanh tại Việt Nam và kiểm soát chặt chẽ, thu thuế công bằng đối với sản phẩm nước ngoài bán tại Việt Nam thông qua TMĐT xuyên biên giới.

Người tiêu dùng cẩn trọng với những ứng dụng không hợp pháp

Tại cuộc họp báo thường kỳ quý III/2024 của Bộ Công Thương, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết, câu chuyện một số sàn TMĐT xuất hiện tại Việt Nam bán hàng có mức giá rẻ “giật mình” đang được Bộ Công Thương giao cho Cục TMĐT và Kinh tế số đánh giá các tác động. Tuy nhiên, trước mắt, theo Nghị định 85/NĐ-CP về TMĐT, các sàn TMĐT muốn hoạt động ở Việt Nam bắt buộc phải đăng ký.

Theo đó, Nghị định 85/2021/NĐ-CP quy định thương nhân, tổ chức nước ngoài có website cung cấp dịch vụ TMĐT tại Việt Nam là thương nhân, tổ chức có một trong các hình thức hoạt động như website TMĐT dưới tên miền Việt Nam; website TMĐT có ngôn ngữ hiển thị là tiếng Việt; website TMĐT có trên 100.000 lượt giao dịch từ Việt Nam trong một năm.

Thương nhân, tổ chức nước ngoài có website cung cấp dịch vụ TMĐT có một trong các nhận diện nêu trên sẽ phải thực hiện đăng ký hoạt động TMĐT theo quy định tại Nghị định này và thành lập văn phòng đại diện tại Việt Nam theo quy định của pháp luật hoặc chỉ định đại diện theo ủy quyền của mình tại Việt Nam.

Thương nhân, tổ chức nước ngoài có website cung cấp dịch vụ TMĐT tại Việt Nam có trách nhiệm phối hợp với cơ quan quản lý nhà nước trong việc ngăn chặn các giao dịch hàng hóa, dịch vụ vi phạm pháp luật Việt Nam; Thực hiện các nghĩa vụ về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, chất lượng sản phẩm, hàng hóa theo quy định của pháp luật Việt Nam; Thực hiện nghĩa vụ báo cáo theo quy định…

Theo khảo sát của Báo PLVN mới đây cho thấy, các sàn TMĐT rầm rộ trong thời gian gần đây như Shein, Temu đều hiển thị bằng tiếng Việt; sàn TMĐT Shein thì thỏa mãn cả 2 yếu tố gồm hiển thị bán hàng tiếng Việt và tên miền được thể hiện là tên miền Việt Nam. Tuy nhiên, cả 2 sàn này đều chưa thể hiện tình trạng kinh doanh “đã đăng ký bởi Bộ Công Thương”.

Đại diện Tổng cục Quản lý thị trường cho biết, khi các sàn TMĐT chưa đăng ký hiển thị đã được xác định bởi Bộ Công Thương tức là các sàn chưa đăng ký kinh doanh tại Việt Nam. Do đó, để đảm bảo quyền lợi của chính mình, người tiêu dùng nên thận trọng khi thực hiện giao dịch trên các sàn cũng như các ứng dụng mua hàng chưa hợp pháp này.

Thanh Cao