Một sự chuyển đổi hiệu quả hướng tới việc trở thành cường quốc không có lưới

Với những gã khổng lồ trong ngành như Samsung, Apple, Nike và H&M cùng nhiều hãng khác cam kết cung cấp điện 100% từ năng lượng tái tạo vào năm 2050 đang hoạt động tại Việt Nam, yêu cầu về nhiều giải pháp năng lượng sạch hơn là nhiệm vụ trước mắt.

Mặc dù quốc gia này đã có những bước tiến táo bạo để khẳng định mình là trụ cột trong hành trình toàn cầu hướng tới một tương lai không có lưới, nhưng các ý kiến ​​về sự sẵn sàng dẫn đầu quá trình chuyển đổi này của quốc gia này vẫn bị chia rẽ trên phạm vi quốc tế. Để củng cố con đường phía trước của Việt Nam, tôi đề xuất ba khuyến nghị chính.

Juhern Kim, đại diện quốc gia của Viện Tăng trưởng Xanh Toàn cầu Việt Nam

Bước đầu tiên và quan trọng nhất là đảm bảo nguồn tài chính và trái phiếu xanh có thể là nguồn chính. Ngân hàng Thế giới ước tính rằng Việt Nam sẽ cần khoảng 360 tỷ USD vào năm 2040 để đáp ứng Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) và đạt được quá trình chuyển đổi ròng bằng 0.

Cụ thể, ngành năng lượng cần hơn 130 tỷ USD đầu tư cho các nhà máy điện mới và cơ sở hạ tầng lưới điện, như đã nêu trong Quy hoạch Phát triển Điện lực VIII của Việt Nam. Những số liệu này nêu bật nhu cầu cấp thiết của thị trường tài chính bền vững trong việc huy động nguồn vốn cần thiết, trong đó trái phiếu xanh đóng vai trò then chốt trong quá trình chuyển đổi này.

Kể từ khi thành lập vào năm 2007, trái phiếu xanh đã nổi lên như một công cụ quan trọng để huy động tài chính khí hậu, thu hút được sự chú ý đáng kể trên toàn cầu. Vào năm 2023, các đợt phát hành trái phiếu xanh, xã hội, bền vững và liên kết bền vững (GSS+) toàn cầu đã ghi nhận 939 tỷ USD theo dữ liệu của Bloomberg.

Trong khi đó, tại các thị trường ASEAN, tổng số phát hành trái phiếu bền vững đạt 19,1 tỷ USD trong cùng năm, theo Ngân hàng Phát triển Châu Á. Các chính phủ trong khu vực đang tăng cường các chính sách nhằm thúc đẩy sự phát triển của thị trường xanh. Malaysia, Indonesia, Singapore và Thái Lan đã công bố hệ thống phân loại xanh của riêng mình, trong đó Việt Nam theo sát phía sau.

Trái phiếu xanh có thể cung cấp nguồn vốn cần thiết để giảm thiểu rủi ro khí hậu và hỗ trợ các cam kết của Việt Nam theo Thỏa thuận Paris. Những dự án đầu tư mạo hiểm đầu tiên của Việt Nam vào trái phiếu xanh, chẳng hạn như đợt phát hành 75 triệu USD của Tập đoàn Tài chính Điện lực Việt Nam vào năm 2022 và đợt phát hành 100 triệu USD của Ngân hàng Phát triển Việt Nam (BIDV) vào năm 2023, là những dấu hiệu đầy hứa hẹn. Tuy nhiên, những nỗ lực này chỉ là bề nổi của những gì cần thiết cho một sự thay đổi thực sự mang tính chuyển đổi. Trong quá trình này, việc chính phủ khuyến khích phát hành nhiều trái phiếu xanh hơn sẽ là chìa khóa để tăng tốc độ phát hành.

Thứ hai, điều quan trọng là phải ưu tiên thiết lập một chuỗi các dự án có khả năng huy động vốn mạnh mẽ. Sự thành công của trái phiếu GSS+ phụ thuộc rất nhiều vào việc nuôi dưỡng các dự án có thể thu hút cả nhà đầu tư trong nước và quốc tế. Để tạo niềm tin cho nhà đầu tư, các dự án này cần đảm bảo lợi nhuận và mang lại lợi ích môi trường rõ ràng.

Để đạt được điều này đòi hỏi nỗ lực hợp tác từ cả khu vực công và tư nhân. Nó bắt đầu bằng một quy trình có hệ thống để xác định các dự án xanh tiềm năng, sau đó là sự chuẩn bị kỹ lưỡng bao gồm các nghiên cứu khả thi, đánh giá tác động môi trường và lập kế hoạch tài chính vững chắc. Điều quan trọng là xây dựng năng lực của chính quyền trung ương và cấp tỉnh, các nhà phát triển dự án và tổ chức tài chính.

Ngoài ra, khung chính sách mạnh mẽ và hỗ trợ pháp lý là rất cần thiết, bao gồm ưu đãi thuế, trợ cấp và bảo lãnh cho các dự án xanh. Những biện pháp này giúp giảm thiểu rủi ro đầu tư và khiến chúng trở nên hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư, đảm bảo dòng vốn ổn định vào các sáng kiến ​​​​bền vững. Cách tiếp cận này sẽ thúc đẩy một môi trường thuận lợi cho sự phát triển của tài chính xanh và bền vững, đồng thời hỗ trợ các mục tiêu rộng lớn hơn về phát triển bền vững và chuyển đổi không ròng.

Cuối cùng, thiết lập quan hệ đối tác chiến lược với các tổ chức quốc tế là điều cần thiết để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi. Các thực thể này có thể đóng góp đáng kể vào việc thúc đẩy quá trình chuyển đổi bằng cách cung cấp hỗ trợ kỹ thuật, xây dựng năng lực và hỗ trợ tài chính để phát triển thị trường trái phiếu GSS+ đồng thời nâng cao khả năng vay vốn của các dự án. Đặc biệt, họ có thể đóng vai trò trung gian trong việc thu hút các nhà đầu tư quốc tế bằng cách đảm bảo tính minh bạch và tuân thủ các tiêu chuẩn toàn cầu.

Trên toàn cầu, Viện Tăng trưởng Xanh Toàn cầu (GGGI) đang tăng cường hỗ trợ để đẩy nhanh việc áp dụng các công cụ tài chính bền vững ở các nền kinh tế mới nổi. Tại Việt Nam, Việt Nam đang hợp tác với Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Bộ Tài chính để tăng cường hỗ trợ quốc tế, hợp lý hóa các giao dịch, xây dựng chính sách viện trợ và tăng cường năng lực của các bên liên quan trên thị trường. Sự hiện diện toàn cầu của GGGI nhấn mạnh tính hiệu quả của nó trong việc thúc đẩy phát hành trái phiếu xanh, với tổng trị giá 1,54 tỷ USD kể từ năm 2017.

Hơn nữa, việc thúc đẩy thị trường tài chính bền vững không chỉ dừng lại ở việc tài trợ. Nó có thể thúc đẩy việc xác định và cấu trúc dự án một cách chủ động, kích thích sự phát triển của các công nghệ khí hậu đổi mới và tạo ra các cơ hội việc làm xanh. Về vấn đề này, GGGI đóng vai trò quan trọng trên toàn cầu trong việc hỗ trợ phát triển và tài trợ cho các dự án có khả năng huy động vốn, như đã nêu trong Báo cáo thường niên năm 2023.

Việt Nam đang đứng trước một thời điểm quan trọng. Mặc dù năng lực sản xuất đang phát triển của nước này có tiềm năng to lớn nhưng quỹ đạo có thể thay đổi nếu các nhà sản xuất toàn cầu ưu tiên các sáng kiến ​​xanh mà không có sự hỗ trợ đầy đủ từ quốc gia này. Ngược lại, việc đẩy nhanh quá trình chuyển đổi này có thể nâng cao vị thế toàn cầu của Việt Nam, định vị quốc gia này là quốc gia dẫn đầu với tư cách là một cường quốc kinh tế có thu nhập ròng bằng 0 vượt xa năng lực sản xuất của mình.

Hội nghị thượng đỉnh P4G 2025 tại Hà Nội, chỉ 5 năm trước năm mục tiêu NDC, sẽ thu hút sự chú ý toàn cầu về Việt Nam, mang đến cơ hội tốt nhất để chứng minh sự tiến bộ và quyết tâm của Việt Nam trong tăng trưởng xanh và không phát thải ròng. Cho đến lúc đó, cần có những câu chuyện thành công cụ thể và thực tế hơn – cho dù chúng liên quan đến những chiến thắng nhỏ hay lớn. GGGI sẽ vui lòng mở rộng hỗ trợ kỹ thuật để đạt được những chiến thắng đó.

Việt Nam ngày càng có tầm quan trọng đối với thương mại của Anh Bất chấp những khó khăn kinh tế toàn cầu, Việt Nam vẫn là một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương, với mức tăng trưởng 5,7% trong Quý 1 và dự kiến ​​tăng trưởng từ 5 đến 6% trong năm nay.

FDI sẽ được mở rộng với trọng tâm xanh Việt Nam được dự đoán sẽ cải thiện dòng chảy thương mại và đầu tư khi nhu cầu toàn cầu tăng lên, với xu hướng xanh trong chuỗi cung ứng ngày càng gia tăng.

Trung Quốc tăng tốc đầu tư vào Việt Nam Xu hướng tăng trưởng đã được ghi nhận trong các khoản đầu tư gần đây của Trung Quốc vào Việt Nam, điều này được kỳ vọng sẽ giúp thúc đẩy các ngành công nghiệp mà nước này có nhu cầu như công nghệ cao, năng lượng tái tạo, công nghiệp hỗ trợ, điện tử và tài chính xanh.

Năng lượng tái tạo trên bàn đàm phán của Việt Nam Diễn đàn ngày 28-29/5 đánh giá Việt Nam được coi là mảnh đất màu mỡ cho ngành năng lượng tái tạo.

Sembcorp tăng cường danh mục VSIP tại Việt Nam Sembcorp Development, công ty con thuộc sở hữu hoàn toàn của Sembcorp Industries (Sembcorp), vừa công bố bổ sung ba Khu công nghiệp Việt Nam Singapore (VSIP) vào danh mục đầu tư của mình.