Những kỳ vọng lớn có thể đạt được thông qua sự can đảm

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyen Chi Dung

Đất nước chúng ta bắt đầu năm 2025 với một tư duy mới, can đảm, tự tin và quyết tâm cải cách và đổi mới toàn bộ hệ thống chính trị. Nó nhằm mục đích đạt được kết quả cao nhất của Kế hoạch 2021-2025, chào đón Đại hội Đảng Quốc gia lần thứ 14 và chuẩn bị tham gia một kỷ nguyên mới của sự phát triển mạnh mẽ và thịnh vượng.

Trong bối cảnh đó, mặc dù tình hình toàn cầu được dự báo vẫn là thách thức, chính phủ đòi hỏi 8 % tăng trưởng trong năm nay, cao hơn mục tiêu do Quốc hội đặt ra. Đây là một tốc độ tăng trưởng cao với nhiều thách thức, nhưng nó có thể đạt được để tạo ra động lực cho sự tăng trưởng đột phá.

Bối cảnh thế giới đã thay đổi nhanh chóng với nhiều yếu tố mới nổi lên, đặc biệt là về khoa học, công nghệ và đổi mới; có thể tạo ra một bước ngoặt mới trên toàn thế giới, và mở ra những cơ hội tuyệt vời và thách thức cho tất cả các nền kinh tế.

Sau những bước ngoặt trước đó trong lịch sử như Cách mạng công nghiệp, chiến tranh và dịch bệnh, nhiều cơ hội và thách thức chưa từng có đã được tạo ra cho mọi quốc gia. Một nền kinh tế chủ động, sẵn sàng và chấp nhận đổi mới sẽ thay đổi số phận của nó. Ví dụ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore và Đài Loan đã tận dụng thành công các cuộc cách mạng thứ hai và thứ ba để trở thành nền kinh tế phát triển.

Ngược lại, một nền kinh tế không cải cách hoặc đổi mới sẽ bỏ lỡ cơ hội và tụt lại phía sau những người khác.

Loại bỏ các tắc nghẽn thể chế

Để đạt được những kỳ vọng lớn như vậy, ngoài việc theo kịp các xu hướng trên toàn thế giới, các biến đổi trong nền kinh tế là chìa khóa để phát hành tài nguyên.

Tại Việt Nam, hệ thống pháp lý đã được xây dựng để hoàn thiện các tổ chức để phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; Tạo một cơ sở pháp lý và một môi trường thuận lợi để huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực đầu tư. Nó cũng đã giúp xây dựng một nền kinh tế độc lập, tự lực và thực hiện công nghiệp hóa và hiện đại hóa cho đất nước.

Tuy nhiên, vẫn còn những thiếu sót về thể chế cần phải vượt qua và giải quyết. Chất lượng của các tài liệu pháp lý không phù hợp với thực tế và không đáp ứng các yêu cầu về tính khả thi, hiệu quả, tính kịp thời, khả năng tiếp cận và dễ thực hiện. Một số luật mới được ban hành đã phải được sửa đổi và bổ sung, và một số điều khoản của các tài liệu pháp lý không nhất quán. Với điều đó, rất khó để đảm bảo sự ổn định, tuổi thọ và xử lý kịp thời các biến động dưới trách nhiệm của chính phủ và chính quyền địa phương.

Trong khi đó, các thủ tục hành chính trong các tài liệu pháp lý vẫn còn cồng kềnh. Ví dụ, các thủ tục đầu tư được quy định trong nhiều luật khác nhau như đất đai, xây dựng, môi trường, chuyển giao công nghệ và phòng chống cháy. Phải mất thời gian để đáp ứng mọi yêu cầu về tài liệu và thủ tục, và kết quả của một thủ tục là đầu vào của thủ tục khác.

Hơn nữa, thời gian để thực hiện các thủ tục thường khá dài và gặp khó khăn do các quy định không rõ ràng hoặc các cách giải thích khác nhau. Các điều kiện cho đầu tư và kinh doanh không phải lúc nào cũng rõ ràng, và thậm chí không cần thiết trong một số trường hợp.

Mặc dù có nhiều cải tiến, các chính sách khuyến khích và hỗ trợ tài trợ vẫn chưa bắt kịp các hoạt động quốc tế và các yêu cầu mới để tham gia các dự án lớn, các tập đoàn đa quốc gia và các nhà đầu tư chiến lược trong ngành công nghiệp bán dẫn, công nghệ cao và AI. Không có cơ chế quan trọng để thu hút các nguồn lực cho các địa phương, đó là các cực tăng trưởng của cả nước.

Xem xét các tổ chức là nút cổ chai của người Viking, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã phát hiện và đề xuất loại bỏ nhanh nhất những điều gây ra bởi các quy định của luật liên quan đến đầu tư, sản xuất và kinh doanh để điều chỉnh hoặc loại bỏ các trở ngại thể chế và mở khóa tài nguyên.

Để thực hiện thành công các nhiệm vụ kinh tế xã hội vào năm 2025, cần phải tiếp tục thực hiện một số giải pháp. Đầu tiên, các quy định của luật liên quan đến tài trợ và các hoạt động kinh doanh nên được xem xét để loại bỏ các trở ngại, đơn giản hóa các thủ tục hành chính, tạo điều kiện tốt hơn cho các nhà đầu tư và mở khóa tài nguyên.

Đặc biệt, cần phải loại bỏ các vấn đề lâu dài trong các dự án, ngay lập tức phát hành các nguồn lực bị cản trở, do đó đóng góp đáng kể vào tăng trưởng, sản xuất và kinh doanh, doanh thu ngân sách nhà nước và tạo việc làm.

Thứ hai, chúng ta nên thúc đẩy nghiên cứu và thực hiện các chính sách ưu tiên, hỗ trợ và khuyến khích đầu tư xuất sắc, bao gồm các chính sách về công nghệ khoa học viễn tưởng, đổi mới và chuyển đổi kỹ thuật số quốc gia.

Điều này sẽ tạo ra một bước đột phá mạnh mẽ trong môi trường đầu tư, hỗ trợ các nhà phát triển và doanh nghiệp để cải thiện khả năng cạnh tranh của họ, chủ động thích ứng với các biến động trong tương lai và dự đoán các xu hướng kinh doanh mới. Các doanh nghiệp trong nước và quốc gia, đặc biệt là các nhóm cạnh tranh trong khu vực và quốc tế, nên được hỗ trợ để mở rộng, dẫn đầu sự phát triển của các ngành công nghiệp và lĩnh vực.

Tiếp theo, các mô hình kinh tế mới, các ngành công nghiệp và lĩnh vực nên được nghiên cứu và thúc đẩy để tạo ra các trình điều khiển tăng trưởng mới và bắt kịp các xu hướng toàn cầu. Trong ngắn hạn, chúng ta nên thực hiện các dự án trên các trung tâm tài chính quốc tế và khu vực và các khu vực thương mại tự do ở một số địa phương; phát triển một nền kinh tế tuần hoàn và chia sẻ kinh tế; và đào tạo nguồn nhân lực cho ngành công nghiệp bán dẫn.

Hơn nữa, phân cấp và ủy quyền trong xây dựng, đất đai và môi trường nên được tăng cường cho các cơ quan thích hợp rằng các địa phương có thể đưa ra quyết định và chịu trách nhiệm, từ đó đẩy nhanh các thủ tục thực hiện.

Cuối cùng, các thủ tục hành chính liên quan đến cá nhân và doanh nghiệp nên được cải cách. Các quy định về điều kiện đầu tư cho các ngành công nghiệp và ngành kinh doanh với các điều kiện không cần thiết, không cần thiết, không khoa học hoặc không phù hợp nên được bãi bỏ hoặc thay thế.

Ảnh: Samsung

Định hướng phát triển

Trên cơ sở đó, báo cáo kinh tế xã hội của Đại hội Đảng Quốc gia lần thứ 14 đang được hoàn thành để xác định các hướng và nhiệm vụ chính trong giai đoạn 2026-2030. Điều này đóng một vai trò quan trọng trong việc đạt được tốc độ tăng trưởng kinh tế cao và tạo ra tiền đề cho Việt Nam trở thành một quốc gia có thu nhập cao phát triển vào năm 2045.

Các hướng chính cho tăng trưởng kinh tế trong giai đoạn tới như sau. Đầu tiên, tổ chức phát triển và chất lượng của tổ chức kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, nên được cải thiện để đáp ứng nhu cầu hội nhập khách quan của đất nước. Hoàn thiện tổ chức kinh tế là nhiệm vụ trung tâm cho sự nhanh chóng và bền vững.

Các chức năng và mối quan hệ giữa nhà nước, thị trường và xã hội sẽ được xác định để giảm sự can thiệp hành chính của nhà nước trên thị trường. Chúng ta cần các chính sách mạnh mẽ để huy động và sử dụng hiệu quả tài nguyên trong và ngoài nước để phát triển kinh tế xã hội, trong đó các nguồn lực nhà nước được sử dụng để kích thích và lãnh đạo các nguồn lực xã hội.

Thứ hai, SCI-TECH, Đổi mới và chuyển đổi kỹ thuật số được thiết kế để giúp tăng năng suất, chất lượng, hiệu quả và khả năng cạnh tranh trong nền kinh tế. Cần cải thiện các chính sách và luật pháp trong lĩnh vực này theo cơ chế thị trường và thực tiễn quốc tế.

Ngoài ra, cần phải tiếp tục đổi mới toàn diện và hiệu quả giáo dục và đào tạo, tập trung vào nhân viên chất lượng cao cho các ngành và lĩnh vực mới nổi và mới nổi. Chúng ta nên tăng cường đào tạo những người có trình độ cao theo tiêu chuẩn quốc tế để đáp ứng nhu cầu thị trường, đặc biệt là trong các ngành công nghiệp và lĩnh vực mới nổi như AI, khoa học dữ liệu, chất bán dẫn, và xây dựng và vận hành đường sắt tốc độ cao.

Tiếp theo, cần phải thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa và tái cấu trúc kinh tế liên quan đến đổi mới mô hình tăng trưởng và tăng cường khả năng phục hồi kinh tế để đạt được sự tăng trưởng nhanh chóng và bền vững trên cơ sở ổn định kinh tế vĩ mô. Ngành công nghiệp nên áp dụng chuyển đổi kỹ thuật số và xanh, tái cấu trúc hướng tới phát triển chuyên sâu và cải thiện năng suất, chất lượng, giá trị gia tăng và khả năng cạnh tranh của các sản phẩm.

Một số ngành công nghiệp và các sản phẩm dịch vụ có kiến ​​thức cao, nội dung công nghệ và lợi thế cạnh tranh sẽ được ưu tiên thành lập một số trung tâm dịch vụ du lịch với các sản phẩm chất lượng cao; Cũng sẽ có việc xây dựng các trung tâm tài chính và khu thương mại tự do. Trong nông nghiệp, các khu vực sản xuất, các khu vực hàng hóa chuyên dụng lớn với năng suất, chất lượng và hiệu quả cao sẽ được tạo ra cho các sản phẩm quan trọng của quốc gia và địa phương.

Ba lĩnh vực chính sẽ được cơ cấu lại: tăng hiệu quả đầu tư, đặc biệt là tài trợ công; cải thiện hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp; và tái cấu trúc các tổ chức tín dụng.

Cuối cùng, cần phải đảm bảo cơ sở hạ tầng đồng bộ và hiện đại, và khai thác hiệu quả không gian mới để các khu vực đô thị là động lực để xây dựng nông thôn khu vực. Đường cao tốc liên khu vực kết nối các cổng thông tin quốc tế, sân bay quốc tế và cổng biên giới quốc tế đang được xây dựng. Cơ sở hạ tầng năng lượng cũng sẽ được phát triển nhanh chóng để đáp ứng các yêu cầu của tăng trưởng kinh tế cao, đa dạng hóa các loại nguồn điện và đảm bảo giá cả hợp lý.