Không thay đổi tư duy, rất khó để nuôi ‘đại bàng’

Phát biểu tại Tọa đàm “Kinh tế tư nhân: Động lực vươn mình từ Nghị quyết 68”, ông Trần Văn Lê, Chủ tịch Tập đoàn Phương Linh, cho biết: “Mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh” vẫn đang loay hoay với câu hỏi căn bản ‘Giàu từ đâu mà ra?’ – khi môi trường kinh doanh đang chịu sự cạnh tranh thiếu lành mạnh, khiến cho các giá trị gia tăng bị bào mòn”.

Ông Lê dẫn chứng về khái niệm “Chiến lược Đại dương xanh” tạo ra thị trường mới ít cạnh tranh bằng cách vừa cắt giảm chi phí, vừa tạo sự khác biệt dường như vẫn còn là một khái niệm xa xỉ với nhiều doanh nghiệp Việt Nam. Lý do là bởi môi trường kinh doanh đang chịu sự cạnh tranh thiếu lành mạnh, khiến cho các giá trị gia tăng bị bào mòn.

Riêng bản thân Phương Linh, dù tự hào về việc Tập đoàn chưa từng nợ lương suốt 25 năm, đã xây dựng được 2 nhà máy và 8 trung tâm nghiên cứu song ông Lê cũng thừa nhận rằng: “Chúng tôi chưa thể gọi là giàu. Lợi nhuận ở đâu nếu không có một cơ chế hỗ trợ giảm chi phí, tăng sức cạnh tranh cho doanh nghiệp nội?”, ông trăn trở.

Theo ông, một trong những điểm yếu cốt lõi được chỉ ra là sự thiếu vắng của luật chống bán phá giá. Ở nhiều quốc gia như Nhật Bản, luật pháp bảo vệ doanh nghiệp bằng việc thiết lập tỷ lệ lãi tối thiểu để doanh nghiệp có thể tồn tại. Nhưng ở Việt Nam, sự thiếu vắng công cụ này khiến cho giá trị của lao động, nguyên liệu và năng lực quản trị không được bảo vệ.

Bên cạnh đó, theo ông Lê, doanh nghiệp muốn vững mạnh thì người đứng đầu phải giỏi, có tài và có tâm.

“Chúng ta có 940.000 doanh nghiệp đang hoạt động, tương ứng là 940.000 doanh nhân. Ngoài ra còn hơn 5 triệu hộ kinh doanh cá thể – những người hoàn toàn có thể trở thành một phần của hệ sinh thái doanh nghiệp. Thay vì chỉ hình thức hóa, tại sao chúng ta không tập trung xây dựng một lực lượng ‘chủ hộ’ có trách nhiệm và năng lực?”, ông nói.

Theo vị doanh nhân này, điều quan trọng không phải là tên gọi “chủ đầu tư” hay “chủ hộ kinh doanh” mà là tạo dựng một thế hệ doanh nhân mới có trí tuệ, bản lĩnh và trách nhiệm với xã hội.

Tuy nhiên, “có một thực tế đáng buồn là tôi tham gia nhiều chương trình, nhưng chưa thấy ai thực sự bỏ tiền ra để đào tạo miễn phí cho các chủ doanh nghiệp. Muốn nâng tầm doanh nhân, điều kiện tiên quyết là người chủ phải có năng lực”, ông nói.

Từ trải nghiệm cá nhân đến cái nhìn toàn cảnh, vị doanh nhân này nhiều lần nhấn mạnh rằng nếu Việt Nam không thay đổi tư duy trong phát triển doanh nghiệp, thì sẽ rất khó để nuôi dưỡng và giữ chân “đại bàng”.